INLOGGEN Bel mij terug

Nieuws

Mislukte veiling Duitse staatslening, keerpunt in de geschiedenis?

25-11-2011

Op 23 november 2011 lukte het de Duitse overheid niet om meer dan 60% van een nieuwe Duitse staatslening in de markt te plaatsen. De rente was weliswaar lager dan de vorige emissie, maar alweer hoger dan de recente marktrente. Na alle problemen met staatsleningen die landen als Griekenland, Italië, Spanje, Portugal enz. hebben gehad, lijkt het nu de beurt aan Duitsland zelf.

De druk op bondskanselier Merkel om vergaande actie te ondernemen neemt hand over hand toe. De Franse regering onder leiding van President Sarkozy was de eerste om Merkel de volgende dag te vragen eindelijk in te stemmen met een grotere rol van de ECB. De Duitsers zijn mordicus tegen, indachtig hun hollende inflatie in de jaren dertig van de vorige eeuw. Bovendien ziet men het niet zitten meer macht uit handen te geven. Om zijn evenknie te overtuigen is Sarkozy al akkoord gegaan met aanpassingen van het Europese verdrag. Hierbij zou de EU bevoegdheden krijgen om nationale begrotingen aan te passen. Uiteraard is het maar net de vraag of alle andere landen met zo’n ingrijpende inbreuk op hun soevereiniteit akkoord zullen gaan.

De vraag is echter of we het station van gezamenlijke euro-obligaties niet al zijn gepasseerd. Het idee was aanvankelijk dat door deelname van landen zoals Duitsland er weer rust en stabiliteit in de euro staatsleningenmarkt zou komen. Nu Duitsland als meest solide motor van de EU zelf de eerste problemen met wantrouwen van de beleggers te maken krijgt, lijkt het uitgeven van euro-obligaties minder zinvol. Tenzij juist het uitblijven van de euro-obligaties het oorzaak van de mislukte Duitse emissie was. Ook kleinere landen zoals Nederland zien hun rente in absolute zin en relatief ten opzichte van de Duitsers al geleidelijk oplopen.

Een grotere rol van de ECB zal ook verdragsaanpassingen vergen. Het verdrag verbiedt nu eenmaal dat de ECB rechtstreeks landen mag helpen, door net als de Federal Reserve in de VS massaal staatsleningen te kopen. De ECB kan niet anders dan in de zogenaamde secondary markt obligaties kopen, en doet dit dan ook. Hun aankopen gaan al aardig richting de € 200 miljard, iets dat door met name Duitsers als illegaal wordt beschouwd.

Een andere optie is ook dat de ECB geld gaat uitlenen via het IMF om de noodleidende landen te helpen. Volgens het Europese verdrag is dat wel toegestaan, zij het nooit bedoeld.

Als er niets gebeurd loopt de zaak volslagen uit de hand, met een ernstige recessie (depressie) als gevolg. Duitsland en een aantal gelijkgezinden landen kunnen de eurozone verlaten, met alle tumult en kosten van dien. Een andere optie is dus het uitgeven van euro-obligaties of een grotere rol voor de ECB.

Hoe het ook zij, de 23ste november 2011 kon nog wel eens een keerpunt in de Europese financiële geschiedenis betekenen.

Michael Toorop, managing partner Persist

Translate »