Nadat ratingagency Moody’s vorige maand al de kredietwaardigheid van de belangrijkste Franse banken een tikkeltje had verlaagd, heeft zij nu haar ogen gericht op de Franse staat zelf. Frankrijk is een van de weinige landen met een zogenaamde AAA status, maar wel een met relatief de grootste schuldenlast. Sterker nog, verhoudingsgewijs is de staatsschuld van Frankrijk een stuk groter dan die van bijvoorbeeld Spanje die slechts een AA status heeft.

Uiteraard haastte de Franse minister van financiën zich om geruststellende opmerkingen te maken. De regering zal alles in het werk zal stellen om de AAA status te behouden. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan.

Ten eerste houdt Frankrijk in haar begroting van 2012 officieel rekening met een economische groei van 1,75%. Dat dit onrealistisch is weet de regering zelf ook, maar aanpassen betekent nog meer bezuinigen en/of een nog groter tekort. Ten tweede doemt de Franse Presidentsverkiezingen over enkele maanden. De socialistische kandidaat is inmiddels bekend, François Hollande. Misschien niet de meest indrukwekkende kandidaat, maar vooralsnog populairder dan Nicolas Sarkozy. De Franse president zit dan ook in een spagaat. Bezuinigt hij te veel, dan behoudt hij misschien de AAA status maar verliest hij de verkiezingen. Helaas zijn de meeste politici niet zo patriottistisch dat ze dat voor lief nemen.

Dit is overigens een van de vele spagaten waarin Sarkozy zich bevindt. Er moet op Europees niveau actie ondernomen worden. Beleggers verwachten niet minder dan een financiële Houdini truc. Maar verplicht Frankrijk zich tot teveel steun, dan verliest het alsnog zijn AAA status. Doet Frankrijk, als tweede economie van Europa, te weinig dan komen de Franse banken verder in het nauw.

Zou de Franse overheid haar banken op de been moeten houden, dan komen de staatsfinanciën verder onder druk en verliest zij ook haar AAA status.

Intussen dreigt een recessie. Dit kan de werkgelegenheid in Frankrijk verder verslechteren en dus ook de kiezers beïnvloeden. Op dit moment is 9,2% van de Franse beroepsbevolking werkloos en 22,8% van de Franse jongeren.

Die grote jeugdwerkloosheid is een groot probleem, behalve sociaal ook economisch. Het zijn per slot van rekening deze jongeren die de pensioenen moeten gaan betalen voor het groeiende leger gepensioneerden. In tegenstelling tot Nederland zijn er in Frankrijk geen grote potten pensioenreserves.

De verwachting is dat het Franse begrotingstekort dit jaar zal dalen naar 5,7% (3% is de Maastrichtgrens). Het zal moeilijk zijn deze doelstelling te halen, maar of dit wel of niet lukt de staatsschuld loopt verder op. Deze zal dit jaar boven de 85% (60% is de Maastrichtgrens) uitkomen.

Het lijkt al met al een kwestie van tijd voordat Moody’s en haar collega’s Frankrijk in status gaan verlagen. De rente die Frankrijk op haar staatsleningen moet betalen is sinds de invoering van de Euro niet zo ver boven die van Duitsland en Nederland geweest. Een eventuele verlaging van de kredietwaardigheid betekent een nog hogere rente en dus weer meer staatsuitgaven. Zal Sarkozy de nieuwe Houdini blijken te zijn?