De Europese staatsschulden hebbende afgelopen maanden de financiële kalenders bepaald, met alle gevolgen van dien. De rentespreads liepen gigantische uit de hand en de aandelen kwamen onder druk. Inmiddels heeft onze minister Jan Kees de Jager Europa zelfs de bliksemafleider genoemd voor de VS.

De Amerikaanse staatsschulden doen namelijk niet onder voor die van sommige Europese landen. In de VS komt de staatsschuld als percentage van het Bruto Nationaal Product voor de derde keer in de geschiedenis boven de 100%. De eerste keer was dat in de Tweede Wereld Oorlog en de tweede keer in 2008. De staatsschuld in de eurozone zit daar gemiddeld zo’n 10% onder.

In Europa zijn het met name Merkozy en de ECB die doende zijn om op Europees niveau de schuldencrisis te bezweren en in de VS werkt er een congrescommissie “koortsachtig” aan een oplossing.

De Amerikanen hebben zichzelf tot doel gesteld om voor 23 november 2011 overeenstemming te bereiken om fors te gaan bezuinigen. Maar naarmate de datum dichterbij komt, lijkt een overeenstemming tussen de republikeinen en democraten verder weg dan ooit.

Als er niets bereikt wordt dan betekent dat niet meteen dat de Amerikaanse overheidsfinanciën in problemen komt, want in de wet is inmiddels vastgesteld dat er dan automatisch voor $ 1.200 miljard bezuinigd gaat worden. Probleem is alleen dat deze ombuigingen in 10 jaar bereikt moeten worden, waardoor het een druppel op de gloeiende plaat is. Toch zullen de politici zich niet zondermeer bij automatische bezuinigingen neerleggen. De partijen liggen mijlenver uit elkaar. De democraten willen namelijk meer belasting heffen, terwijl de republikeinen juist de uitgaven willen verminderen. Het kiezerspubliek begrijpt er niets meer van, en vraagt zich terecht af waarom er niet en minder uitgegeven kan worden plus meer belasting geheven kan worden. Sterker nog, superrijken onder aanvoering van Warren Buffet, pleiten er juist voor om meer belasting te mogen betalen.

Ondanks de downgrade van de Amerikaanse schulden liep de rente op Amerikaanse staatsleningen terug. Dit was het directe gevolg van de Europese schuldencrisis. Institutionele beleggers nemen genoegen met weinig tot geen rente in de wetenschap dat ze hun geld terug krijgen in plaats van meer rente met alle onzekerheden van dien. Het grote voordeel van Amerikaanse staatsschulden is namelijk, dat de VS altijd haar schulden kunnen terug betalen. Al moeten ze er de drukpers voor aanzetten. Dat is een mogelijkheid dat de 17 eurolanden individueel niet meer hebben. Griekenland en Italië kunnen eenvoudigweg zelf geen euro’s meer fabriceren.

Op een Amerikaanse staatslening van bijvoorbeeld vijf jaar krijgt een belegger effectief nog maar 0,9% per jaar aan rente. Dat is natuurlijk een onhoudbare situatie. Tenzij de situatie in Europa relatief tot de VS verder verslechtert of de heren politici in Amerika kunnen over hun schaduw heenstappen, zal de rente in Amerika uiteindelijk gaan stijgen. De Amerikaanse centrale bank zal nog jaren proberen de Amerikaanse rente laag te houden, maar dat beleggers in staatsleningen daar niets mee te maken hebben bewijzen de rendementen op Italiaanse staatsleningen wel. We gaan zien waar de Amerikaanse politici mee komen.

Michael Toorop